DANIŞTAY 1. DAİRESİNİN KARARLARI "MAHKEME KARARI" HÜKMÜNDE DEĞİL "İDARİ KARAR" HÜKMÜNDE

 13 Kasım 2023

20 Eylül 2023 tarihinde memurlar.net sitesinde çok dikkat çeken bir haber yayınlandı. 

https://www.memurlar.net/haber/1076242/danistay-1-dairesinin-kararlari-idari-karar-mi-yoksa-mahkeme-karari-midir.html

adresindeki habere göre Danıştay 1. Dairesinin kararları, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun verdiği karara göre "mahkeme kararı" değil, "idari karar" niteliğinde. 

Haberin ara başlığında aynı site tarafından şu şekilde düzenlenmiş :

Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu, Danıştay Birinci Dairesinin "idari" daire olduğu, yerine getirilmediği iddia edilen kararın, İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 28. maddesinin 3. fıkrası kapsamında, gereği yerine getirilmesi gereken bir "mahkeme kararı" niteliğinde olmadığı, 4483 sayılı Kanun uyarınca itiraz makamınca verilmiş bir "idari karar" niteliğinde olduğu anlaşıldığından, davacıların 2577 sayılı Kanun'un 28. maddesine aykırı şekilde işlem tesis edildiğine ilişkin iddiada bulunulamayacağına karar verdi.

2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 28. maddesinin en güncel hâlini https://www.mevzuat.gov.tr adresinde bulmak mümkün. Aşağıda 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 28. maddesinin en güncel halini yani 13 Kasım 2023 tarihindeki hâlini bu siteden kopyalıyorum. Bu arada bir kanun maddesinin en güncel hâli mi olur diye düşünen ziyaretçilere şunu belirtmek isterim. Kanun maddeleri Anayasa Mahkemesi iptal kararları ile yasakoyucu TBMM nin bazı maddeleri kaldırması veya bazı maddeleri değiştirmesi veya bazı maddelere yeni fıkralar eklemesi gibi nedenlerle değişebilir. www.mevzuat.gov.tr sitesi de bu değişiklikleri çok başarılı bir şekilde zamanınla ilgili kanun maddelerine işliyor. Şimdi 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 28. maddesine bir bakalım:

2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 28. maddesi

Kararların sonuçları:(1)(2)

Madde 28 – 1.(Değişik:10/6/1994-4001/13 md.) Danıştay, bölge idare mahkemeleri, idare ve vergi mahkemelerinin esasa ve yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararlarının icaplarına göre idare, gecikmeksizin işlem tesis etmeye veya eylemde bulunmaya mecburdur. Bu süre hiçbir şekilde kararın idareye tebliğinden başlayarak otuz günü geçemez. (İptal cümle: Anayasa Mahkemesi’nin 10/7/2013 tarihli ve E.: 2012/107 K.: 2013/90 sayılı Kararı ile.) (…) (Ek cümleler: 21/2/2014-6526/18 md.; Değişik üçüncü ve dördüncü cümleler: 10/9/2014-6552/97 md.; İptal üçüncü cümle: Anayasa Mahkemesi’nin 25/11/2015 tarihli ve E.: 2014/86, K.: 2015/109 sayılı Kararı ile.) (…)(1) (İptal dördüncü cümle: Anayasa Mahkemesi’nin 2/10/2014 tarihli ve E.: 2014/149, K.: 2014/151 sayılı Kararı ile.)(2) (Ek cümle: 10/9/2014-6552/97 md.) (…)(1) ancak disiplin hükümleri saklıdır.(1)

2. (Değişik: 2/7/2012-6352/58 md.)  Konusu belli bir miktar paranın ödenmesini gerektiren davalarda hükmedilen miktar ile her türlü davalarda hükmedilen vekalet ücreti ve yargılama giderleri, davacının veya vekilinin davalı idareye yazılı şekilde bildireceği banka hesap numarasına, bu bildirim tarihinden itibaren, birinci fıkrada belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde yatırılır. Birinci fıkrada belirtilen süreler içinde ödeme yapılmaması halinde, genel hükümler dairesinde infaz ve icra olunur.

3. Danıştay, bölge idare mahkemeleri, idare ve vergi mahkemeleri kararlarına göre işlem tesis edilmeyen veya eylemde bulunulmayan hallerde idare aleyhine Danıştay ve ilgili idari mahkemede maddi ve manevi tazminat davası açılabilir.

4. (Değişik: 21/2/2014-6526/18 md.) Mahkeme kararlarının süresi içinde kamu görevlilerince yerine getirilmemesi hâlinde tazminat davası ancak ilgili idare aleyhine açılabilir.

5. Vergi uyuşmazlıklarına ilişkin mahkeme kararlarının idareye tebliğinden sonra bu kararlara göre tespit edilecek vergi, resim, harçlar ve benzeri mali yükümler ile zam ve cezaların miktarı ilgili idarece mükellefe bildirilir.

6. (Değişik: 2/7/2012-6352/58 md.)  Tazminat ve vergi davalarında idarece, mahkeme kararının tebliğ tarihi ile ödeme tarihi arasındaki süreye 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 48 inci maddesine göre belirlenen tecil faizi oranında hesaplanacak faiz ödenir. Ancak mahkeme kararının davacıya tebliği ile banka hesap numarasının idareye bildirildiği tarih arasında geçecek süre için faiz işlemez.

www.mevzuat.gov.tr resmi sitesi tarafından 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 28. maddesi ile ilgili belirtilen Dipnotlar :

(1)  Bu maddenin birinci fıkrasının üçüncü cümlesinin “23/4/1981 tarihli ve 2451 sayılı Bakanlıklar ve Bağlı Kuruluşlarda Atama Usulüne İlişkin Kanuna ekli (1) ve (2) sayılı cetvellerde gösterilen unvanları taşıyan görevler ile farklı atama usullerine tabi olsalar dâhi daire başkanı ve üstü görevlere, sivil memurlar hariç kolluk teşkilatlarının kadrolarına; açıktan, naklen veya vekâleten yapılan atama ve bu görevlerden alınma, bu görevlerle ilgili yer değiştirme, görev ve unvan değişikliği işlemleri hakkında verilen mahkeme kararlarının gereği, ilgilinin kazanılmış hak aylık derecesine uygun başka bir kadroya atanması suretiyle iki yıl içinde yerine getirilir.” bölümü, aynı fıkranın dördüncü cümlesi ve son cümlesinin “Bu fıkranın üçüncü cümlesinde belirtilen işlemlerle ilgili mahkeme kararlarının yerine getirilmemesi ceza soruşturması ve kovuşturmasına konu edilemez;” bölümü; 1/1/2015 tarihli ve 29223 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Anayasa Mahkemesi’nin 2/10/2014 tarihli ve E.: 2014/149, K.: 2014/151 sayılı Kararı ile iptal edilmiştir.

(2)  8/1/2016 tarihli ve 29587 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Anayasa Mahkemesi’nin 25/11/2015 tarihli ve E.: 2014/86, K.: 2015/109 sayılı Kararı ile bu maddenin birinci fıkrasının üçüncü ve dördüncü cümleleri iptal edilmiştir.

***

Şimdi memurlar.net sitesinde verilen haberin olay kısmına bakalım. ne gibi bir olay oldu da Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu böyle bir karar verdi. 

Danıştay Birinci Dairesinin 28/01/2016 tarih ve E:2015/2011, K:2016/51 sayılı kararının davalı idarece gereği gibi yerine getirilmemesi sonucu hak arama hürriyetlerinin engellendiği iddiasıyla uğranıldığı ileri sürülen zarara karşılık olarak .... TL manevi tazminatın yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir. Davacılar Danıştay 1 Daire kararlarının yargısal kararlar yani mahkeme kararı niteliğinde olduğunu savunmuşlar.  Bu mahkeme kararı yani Danıştay 1. Dairesi kararı yerine getirilmedi diye .... lira manevi tazminat istemişler. 

Davacılar tarafından, Danıştay Birinci Dairesi kararlarının ceza yargılaması faaliyeti kapsamında verilmiş, yargısal nitelikteki kesin kararlar olduğu savunulmuş. Ayrıca davacılar tarafından  Danıştay Birinci Dairesi kararlarının uygulanmasının zorunlu olduğu savunulmuş. Davacılar davalı idarenin, Danıştay Birinci Dairesinin kararı üzerine tekrar soruşturma izni verilmemesi yolunda işlem tesis ederek  Danıştay Birinci Dairesinin Kararının gereğinin  yerine getirilmediğini savunmuşlar. Davacılar, Danıştay Birinci Dairesi karaında tespit edilen eksikliklerin giderilemediğini savunmuşlar. Davacılar, davalı kamu kurumu tarafından aynı kişi tarafından ön inceleme yapıldığını belirtmişler. Davacılar davalı kamu kurumunun şikayet edilen kişileri koruma amacıyla hareket ettiğini savunmuşlar. Davacılar, davalı idare tarafından  verilen "soruşturma izni verilmemesi" yönündeki kararın kendilerinin hak arama özgürlüklerini sınırlandırdığı savunmuşlar. Bu şekilde davacılar,  davalı idarenin hukuka aykırı işlemi nedeniyle manevi yönden zarara uğradıkları ileri sürerek ... TL manevi tazminat istemişler.

Olayın biraz daha ayrıntılarına bakarsak :

Davalı idarece tesis edilen, bazı kamu görevlileri  hakkında soruşturma izni verilmemesine ilişkin 08/06/2016 tarih ve 2016/3 sayılı bir işlem var.  Davacılar bu işleme karşı  Danıştay Birinci Dairesine itiraz ediyorlar.

Danıştay Birinci Dairesi davacıların bu başvurusu üzerine 08/11/2016 tarih ve E:2016/2146 K:2016/1554 sayılı bir karar veriyor.

Bundan sonrasını ayrı bir yazıda daha sonra anlatmayı düşünüyorum. Merak edenler olayın ve yasal süreçlerin tümünü https://www.memurlar.net/haber/1076242/danistay-1-dairesinin-kararlari-idari-karar-mi-yoksa-mahkeme-karari-midir.html  adresinden okuyabilirler.

Yorum Gönder

Yorum yazdığın yazı, aklında daha iyi kalır.